LEKCJA POLSKIEGO

 

O kreatywności

Na początek dość gorzkie refleksje sir Kena Robinsona, mówcy i lidera w zakresie rozwoju kreatywności, innowacyjności

i zasobów ludzkich. Angielski pisarz stoi na stanowisku, że kreatywność jest umiejętnością równorzędna z umiejętnością czytania i pisania. I niestety, jak twierdzi, wciąż niedocenianą w szkole.  Warto posłuchać i przemyśleć.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kreatywność pewnie mogłaby być odrębnym przedmiotem a już na pewno jest wdzięcznym działem do różnego typu zajęć dodatkowych. Tu wielki ukłon w kierunku międzynarodowego programu Odyseja Umysłu. Dzięki zajęciom z trenerami można skutecznie i bardzo efektownie ćwiczyć krytyczne i twórcze myślenie. Póki co kreatywność można trenować także w mniejszym zakresie na każdym przedmiocie. Pokazuję kilka ćwiczeń do wykorzystania na lekcjach języka polskiego podczas pracy

w grupach:

 

1. Inspiracja obrazem.

Pokaż uczniom jakiś obraz, najlepiej surrealistyczny. Poproś, by wymyślili pierwsze i ostatnie zdanie powieści inspirowanej obrazem. Premiuj myślenie twórcze, odrzucajcie szablonowe rozwiazania.Znakomite do tego ćwiczenia są obrazy belgijskiego artysty Rene Magritte'a:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.Łączcie w pary.

Zadanie polega na znalezieniu związku pomiędzy wyrazami z pierwszej a tymi z drugiej kolumny. 

A) dziecko, uczony, firma, teatr, kreatywność, gwóźdź

B) zatłoczony autobus, wiejska gospoda, atrakcyjna kobieta, odzież używana, mumia egipska, samotny żeglarz

na przykład: gwóźdź zagubiony posród śrubek jest jak samotny żeglarz w odmętach oceanu.

 

3.Pytamy o Czerwonego Kapturka.

Poproś uczniów, by w jak najkrótszym czasie zadali jak najwięcej pytań o Czerwonego Kapturka lub jakąkolwiek inną postać baśniową. Za pytania zwyczajne przyznaj jeden punkt, za te kreatywne przyznaj 3 punkty. Przykłady pytań kreatywnych

z mojej lekcji: Jaki był skład chemiczny ziemi, po której poruszał się Kapturek? Czy Kapturek jadał dużo warzyw? Czy babcia        i myśliwy znali się wcześniej?

 

4. Seria odpowiedzi.

Tym razem każ w jak najkrótszym czasie odpowiedzieć uczniom na pytania np. : Co można zamknąć? Co jest okragłe? Czekamy na odpowiedzi kreatywne, które punktujemy wyżej niż zwyczajne. Przykład odpowiedzi zwyczajnej: okragłe są jabłko, piłka, lusterko. A kreatwne: okrągły jest ślad po łzie wielkoluda itd. Nie ma złych odpowiedzi, są tylko te twórcze i te przewidywalne.

 

5.Łańcuch interaktywny.

Prosimy jedną osobę, by opuściła salę. Na tablicy zapisujemy zestaw niezwiązanych ze sobą wyrazów np. : KOTWICA- SERDELKI, przy czym drugi wyraz wymazujemy. Prosimy ucznia o powrót do klasy i podanie skojarzenia do KOTWICY. Następnie hasło podaje jeden z członków grupy, ponownie odgadujący i tak dalej. Zadaniem grupy jest takie pokierowanie łańcuchem skojarzeń, by w możliwie najszybszym czasie doprowadzić do hasła końcowego: SERDELKI. Użyć można wyłącznie jednowyrazowych haseł, nie wolno stosować opisywania. Dobra zabawa gwarantowana! Ćwiczenie stosowane regularnie naprawdę daje efekty.

 

6. Tysiące moźliwości. 

Nie sposób wymienić wszystkich ćwiczeń, ktore pozwalają trenować twórcze myślenie. Wystarczy notatka z gazety, codzienna sytuacja, obraz, by na poczekaniu zaproponować działanie, które rozrusza szare komórki. Warto wykorzystywać każdą okazję,  by to robić. Przekładać sytuacje znane z literatury na doświadczenia bliskie uczniowi  ( jak opisałyby zbrodnię Balladyny współczesne tabloidy, o czym mówiłby Harpagon w Rozmowach w toku itd.). Kreatywny nauczyciel z pewnością zadba o rozwój kreatywności swoich podopiecznych.

 

7. Trochę literatury:

• K. J. Szmidt, Trening kreatywności, Warszawa 2008.

• K. J. Szmidt, ABC kreatywności, Warszawa 2010.

• E. Nęcka, J. Orzechowski, A. Słabosz, B. Szymura, Trening twórczości, Gdańsk 2004.

• R. Florida, Narodziny klasy kreatywnej, Warszawa 2010.

• P. Bąbel, M. Wiśniak, Jak uczyć, żeby nauczyć, Warszawa 2008.

• B. Kubiczek, Metody aktywizujące: jak nauczyć uczniów uczenia się?, Opole 2007.

• Stephen Bowkett, Wyobraź sobie, że… ćwiczenia rozwijające twórcze myślenie uczniów, Warszawa 2000